TEKABÜL VE TEKAMÜL

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve bambaşka anlama gelen tekabül ve tekamül sözcüklerinden bahsetmek istiyorum. Bu sözcüklerin tek ortak yönleri her iki sözcüğün de Arapça kökenli olması.

İlk olarak tekabül sözcüğü, Arapça kökenli (teḳābul) bir kelime. “A” harfi uzatılarak okunuyor. Karşılık olma, karşılama, yerini tutma, karşı olum anlamına geliyor. Dilimizde tekabül etmek (karşılık olmak, karşılamak, bir şeyin yerini tutmak) kullanımı mevcut.

Tekamül sözcüğü ise, yine Arapça kökenli (tekāmul) bir kelime. “A” harfi ince ve uzatılarak okunuyor. Olgunluk, olgunlaşma, gelişim, gelişme, evrim anlamına geliyor. Dilimizde tekâmül etmek (olgunlaşmak, evrim geçirmek, gelişmek) kullanımı var.  

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

ATALET, ADALET VE ASALET

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve bambaşka anlama gelen atalet, adalet ve asalet sözcüklerinden bahsetmek istiyorum. Bu üç sözcüğün tek ortak yanı Arapça kökenli olmaları. 

İlk olarak atalet sözcüğü, Arapça kökenli (ʿaṭālet) bir kelime. Tembellik, işsizlik, işsiz kalma, işlemezlik anlamına geliyor. 

Adalet sözcüğü ise, yine Arapça kökenli (ʿadālet) bir kelime. Hak, hukuka uygunluk, hakkı gözetme, doğruluk anlamına geliyor. Dilimizde adalet dağıtmak (kanunların saydığı hakları sahiplerine vermek), adalete teslim etmek (kişiyi adaletle uğraşan kuruluşa götürmek), adaletine sığınmak (birinden anlayış, hoşgörü, yakınlık beklemek), adalet kapısı (hak ve hukukun aranacağı yer) gibi kullanımlar mevcut. 

Son olarak  asalet sözcüğü, yine Arapça kökenli (aṣālet) bir kelime. Soyluluk, asillik, bir görevi yüklenmiş olma, o görevin sahibi olma, yazıda veya sözde bayağı söz ve deyim bulunmaması durumu anlamına geliyor. 

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın. 

TELİN VE TELİF

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve bambaşka anlama gelen telin ve telif sözcüklerine değinmek istiyorum. Bu sözcüklerin tek ortak yönleri her iki sözcüğün de Arapça kökenli olması.

İlk olarak telin sözcüğü, Arapça kökenli (telʿīn) bir kelime. Lanet okuma, lanetleme anlamına geliyor. Dilimizde telin etmek (lanetlemek), telin mitingi (herhangi bir olayı lanetlemek için yapılan protestolu gösteri) kullanımları mevcut.

Telif sözcüğü ise, Arapça kökenli (teʾlīf) bir kelime. Uzlaştırma, kitap yazma, telif hakkı anlamına geliyor. Dilimizde telif etmek (uzlaştırmak, kitap yazmak), telif hakkı (bir fikir veya sanat eserini yaratan kişinin bu eserden doğan haklarının hepsi, yazar hakkı) kullanımları var.  

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

İMLA VE İMZA

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve bambaşka anlama gelen imla ve imza sözcüklerinden bahsetmek istiyorum. Bu sözcüklerin tek ortak yönleri her iki sözcüğün de Arapça kökenli olması.

İlk olarak imla sözcüğü, Arapça kökenli (imlāʾ) bir kelime. Yazım, doldurma, doldurulma anlamına geliyor. Dilimizde imla etmek (birine söyleyip yazdırmak, doldurmak), imlaya gelmemek (bir şey veya düşüncenin düzenlenemeyecek kadar karışık olması) kullanımları var. 

İmza sözcüğü ise, Arapça kökenli (imżāʾ) bir kelime. Bir kişinin bir belgeyi onayladığını belirtmek için her zaman aynı biçimde kullandığı işaret, imzalama işi anlamına geliyor. Aynı zamanda herhangi bir alanda ün yapmış kişi anlamı da var. Dilimizde bir şeye imzasını atmak (imzalamak), bir şeyi imza etmek (imzalamak), imza toplamak (bir dilekçeyi veya öneriyi destekleyen kişilere imzalatmak), imza vermek (imza atmak), imza günü (yazarların eserlerini okurlarına hatıra olarak imzaladıkları gün), ıslak imza (kişinin kağıt üzerine kalemle attığı imza), imza sirküleri (bir ticari kuruluşta imza atmaya yetkili kişilerin imza örneklerini öncelik sırasına göre içeren imza belgesi), elektronik imza (kişinin elektronik ortamdaki imzası) gibi kullanımlar mevcut.

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.