SUKUT VE SÜKÛT

Merhaba değerli arkadaşlarım, bugünkü yazımda yazım ve telaffuzda farklılaşan sukut ve sükût sözcüklerinden bahsetmek istedim.

İlk olarak sukut sözcüğü, Arapça kelime kökenli (suḳūṭ) bir kelime. Aşağı inme, düşme anlamına geliyor. Davanın düşmesi, sukutu olarak da kullanılıyor. “U” harfiyle yazılıyor ve telaffuzda kısa olarak okunuyor. Dilimizde sukut etmek (düşmek) ve sukutuhayal (hayal kırıklığı) kullanımları mevcut.    

Sükût sözcüğü ise, yine Arapça kelime kökenli (sukūt) bir kelime. Susma, sessizlik ve söz söylememe anlamına geliyor. “Ü” harfi ve “û” harfi ile yazılıyor ve telaffuzda sükuut şeklinde “u” harfi uzatılarak okunuyor. Dilimizde sükût ikrardan gelir (susmak kabul etmektir), sükûtla geçiştirmek (söylemesi gereken bir konuya bilinçli olarak değinmemek), hakkısükût (sus payı), ölüm sükûtu (ölüm sessizliği) kullanımları mevcut.

Keyifli bir gün dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

HAKİM VE HÂKİM

Merhaba değerli arkadaşlarım, bu yazımda düzeltme işareti, anlam ve telaffuzda farklılaşan kelime serisine hakim ve hâkim sözcükleriyle devam etmek istedim.

Hakim sözcüğü, Arapça kökenli (ḥakīm) bir kelime. Bilge, her şeyi bilen (Tanrı) anlamına geliyor. Telaffuzda “i” harfi biraz uzatılarak hakiim şeklinde okunuyor.

Hâkim sözcüğü, yine Arapça kökenli (ḥākim) bir kelime. Sözünü geçiren, egemen, yargıç, baskın anlamına geliyor. Telaffuzda “a” harfi uzatılarak haakim şeklinde okunuyor.

Dilimizde etkili olmak, hükmetmek anlamını ifade etmek için hakim olmak birleşik fiilini kullanıyoruz. Aynı zamanda dilimizde pek çok birleşik kelime de mevcut. Bunlar; hâkimrüzgâr (o an için geçerli durum), hâkimevi (hâkimlerin dinlenmek ve barınmak amacıyla kullandıkları bina), reddihâkim (hâkimi istememe, kabul etmeme, reddetme) ve sorgu hâkimi (sorgu yargıcı).

Düzeltme işareti ve anlamda farklılaşan sözcük serisinin devamında görüşmek üzere. Sevgi ve sağlıkla kalın.

ADEM VE ÂDEM

Merhaba değerli arkadaşlarım, düzeltme işaretiyle yazım ve telaffuzda farklılaşan sözcüklere yeni yılda da devam ediyoruz 🙂 Bu yazımda adem ve âdem sözcüklerine değinmek istedim. Bu iki sözcük hem farklı yazılıyor ve telaffuz ediliyor, hem de farklı anlama geliyor.

İlk olarak adem sözcüğü, Arapça kökenli (ʿadem) bir sözcük. Yokluk anlamına geliyor. “A” harfi kısa olarak okunuyor.

Âdem sözcüğü ise, yine Arapça kökenli (ādem) bir sözcük. İnsan, dini inanışlara göre dünya üzerindeki ilk insan anlamına geliyor. “” harfi olarak düzeltme işaretiyle yazılıyor ve “a” harfi uzatılarak okunuyor.

Aynı zamanda dilimizde adem ve âdem sözcükleri ile oluşan pek çok birleşik kelime mevcut. Bunlar; ademimerkeziyet (yerinden yönetim), âdembaba (hayatta hiçbir şeyi olmayan kişi), âdemoğlu (insan), âdemelması (gırtlak çıkıntısı), âdem evladı (insan) ve beniâdem (âdemoğlu, insan).

Bir düzeltme işaretinin olmaması hem yazım hatası hem de telaffuz hatasına yol açıyor. Sizlerin de düzeltme işareti ile farklılaşan sözcük önerileriniz varsa yazabilirsiniz 🙂 Sevgi ve sağlıkla kalın.