Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen cam ve can sözcüklerine değinmek istiyorum. Bu iki sözcüğün tek ortak yanı, her ikisinin de Farsça kökenli olması.

İlk olarak cam sözcüğü, Fransızca kökenli (cām) bir kelime. Soda veya potas katılmış silisli kumun ateşte eritilmesiyle yapılan sert, saydam ve çabuk kırılır cisim, pencere, kadeh anlamına geliyor. Dilimizde cama çıkmak (pencereden görünmek), cam gibi (arkası görünen, saydam, şeffaf, donuk, cansız), camı çerçeveyi indirmek (etrafı kırıp dökmek, her şeyi parçalayıp dağıtmak), cam bezi (cam yüzeylerinin temizlenmesinde hem nemli hem kuru olarak kullanılabilen bez), cam elyafı (çok ince, bükülebilir, ısı ve ses yalıtımında kullanılan koruyucu madde; cam lifi, cam yünü), cam filmi (taşıt ve binalarda cam yüzeylere takılabilen, ana malzemesi çizilmeyen ve renklendirme özelliğine sahip, şeffaf, ince tabaka), cam göbeği (yeşile çalan mavi renk), camgöz (deniz kıyısına yakın yaşayan, yanlarında veya sırtında beyaz lekeleri bulunan, gözü parlak olan, eti yenebilen bir tür köpek balığı), camgüzeli (evlerde süs olarak yetiştirilen, pembe, kırmızı çiçekler açan bir tür kına çiçeği), cam resim (renkli camların kesilip birbirlerine kurşun çubuklarla bağlanması ile yapılan süs veya resim), cam mozaik (renkli taş parçaları yerine cam parçalarından yapılan mozaik), tepe camı (tavanda veya tavana yakın yerde, tepeye yakın bulunan camlı pencere) gibi kullanımları mevcut.

Can sözcüğü ise, yine Farsça kökenli (cān) bir kelime. İnsan ve hayvanlarda yaşamayı sağlayan ve ölümle vücuttan ayrılan madde dışı varlık; can kuşu, ruh, insanın kendi varlığı, özü, canlı olma durumu, kişi, insanın duygularını taşıyan iç alemi, Bektaşilik ve Mevlevilikte tarikat kardeşi, sevgi ve yakınlık duygusu ile kendisine bağlanılan anlamına geliyor. Dilimizde cana (veya canına) can katmak (yaşama gücünü artırmak), cana gelecek mala gelsin (“canı korumak için mal feda edilir” anlamında kullanılan bir söz), cana kıymak (öldürmek), can atmak (şiddetle arzu etmek, çok istemek), can baş üstüne (istenilen şeyin büyük bir memnunlukla yapılacağını anlatan bir söz), can beslemek (kaygısızca yiyip içip rahatına bakmak, başkasının yiyeceğini, içeceğini sağlamak), can boğazdan gelir (veya geçer) (“insan yiyeceğine önem vererek güçlenebilir veya yemeden yaşamak mümkün değildir” anlamında kullanılan bir söz), can derdinde olmak (zor bir durumdan kurtulmaya çalışmak), can cana, baş başa (bir tehlike anında herkesin kendi canının, kendi başının kaygısına düştüğünü anlatan bir söz, birbirini seven iki kişi bir arada yalnız olarak), canı çekmek (bir şeyi istemek, istek duymak, arzulamak), canı çıkmak (çok yorulmak veya çok zorluk çekmek, ölmek, çok yıpranmak, zarar etmek), can alıcı (en önemli, çarpıcı, kahredici, Azrail), canciğer (çok yakın, sıkı fıkı, pek içten arkadaş), canfes (üzerinde desen bulunmayan, ince dokunmuş, parlak, tok, ipekli kumaş), can havliyle (ölüm korkusundan doğan güçlü bir tepki ile), can sıkıntısı (yapılacak bir iş olmaması ve hiçbir şeyle oyalanma imkanı bulunmaması sebebiyle duyulan tedirginlik), cankulağı (sırdaş), can sağlığı (insanın sağ ve sağlıklı olması), can eriği (genellikle yeşilken yenen sert, sulu bir tür erik) gibi kullanımları var (TDK Sözlük).

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen öç ve göç sözcüklerine değinmek istiyorum.

İlk olarak öç sözcüğü, kötü bir davranış veya sözü cezalandırmak için kötülükle karşılık verme isteği ve işi; intikam, ah anlamına geliyor. Dilimizde öç (veya öcünü) almak (yapılan bir kötülüğün acısını kötülük yaparak çıkarmak, intikam almak) kullanımı mevcut. 

Göç sözcüğü ise, ekonomik, toplumsal, siyasi sebeplerle bireylerin veya toplulukların bir ülkeden başka bir ülkeye, bir yerleşim yerinden başka bir yerleşim yerine gitme işi; taşınma, hicret, evden eve taşınma; nakil, taşınma sırasında götürülen ev eşyaları, kuşların, geyiklerin, yarasaların, bazı balık ve böceklerin mevsim, iklim, besin miktarı vb. ne göre çevre değiştirmeleri anlamına geliyor. Dilimizde göç etmek (oturduğu yerden başka bir yere gidip yerleşmek, göçmek, ölmek), göç yolda düzülür (“işe başlansın arkası gelir, eksikler zamanla giderilir” anlamında kullanılan bir söz), düzensiz göç (hedef ülkeye yasa dışı yollardan gelme veya yasal yollarla gelip yasal süre içerisinde o ülkeden çıkmama durumu), iç göç (bir ülke sınırları içinde genellikle küçük yerleşim bölgelerinden büyük kentlere geçici veya sürekli kalmak üzere göç etme), beyin göçü (ileri düzeydeki meslek ve bilim adamları ile uzmanların bir başka gelişmiş ülkede yerleşip çalışmak amacı ile kendi ülkelerinden ayrılması), kültür göçü (bir kültür motifinin veya kültürel bir uygulamanın bir başka kültüre geçmesi), ruh göçü (ruhun bir bedenden başka bir bedene geçerek varlığını sürdürdüğü inancı; reenkarnasyon kullanımları var (TDK Sözlük).

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen zam ve zan sözcüklerine değinmek istiyorum. Bu iki sözcüğün tek ortak yanı, her ikisinin de Arapça kökenli olması.

İlk olarak zam sözcüğü, Arapça kökenli (żamm) bir kelime. Bir şeyin fiyatını artırma anlamına geliyor. Dilimizde zam gelmek (fiyatı artmak), zam görmek (fiyatı artmak, ücreti artmak), zam yapmak (söz konusu fiyatı artırmak), zammetmek (katmak), seyyanen zam (herkesin maaşına eşit miktarda yapılan zam) gibi kullanımları mevcut (TDK Sözlük).

Zan sözcüğü ise, yine Arapça kökenli (ẓann) bir kelime. Sanı anlamına geliyor. Dilimizde zan altında bulunmak (bir şeyle suçlanmak, sanık durumunda olmak), zannına düşmek (sanmak), zannetmek (sanmak), zanneylemek (sanmak), zannolunmak (sanılmak), hüsnüzan (iyi niyet), suizan (kötü zan) kullanımları var.

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen açı ve acı sözcüklerine değinmek istiyorum.

İlk olarak açı sözcüğü, birbirini kesen iki yüzey veya aynı noktadan çıkan iki yarım doğrunun oluşturduğu geometrik biçim, görüş, bakım, yön, anlayış biçimi anlamına geliyor. Dilimizde açıortay (bir açıyı, ölçüleri birbirine eşit olan iki açısal bölgeye ayıran doğru parçası), dış ters açı (iki paralel doğruyu kesen üçüncü bir doğrunun iki yanında, paralellerin dışında altlı üstlü oluşan dört açıdan her biri), geniş açı (bir dik açıdan daha büyük olan açı), ters açı (birinin kenarları öbürünün kenarlarının uzantısından oluşan açılardan her biri), bakış açısı (bir olay, konu veya düşünce incelenirken izlenen belirli yön; görüş açısı, perspektif) gibi kullanımları var (TDK Sözlük). 

Acı sözcüğü ise, bazı maddelerin dilde bıraktığı yakıcı duyu, biberli, bir dış etkenin vücudun herhangi bir yerinde meydana getirdiği ezilme, yırtılma, sıkıştırılma vb. sebeplerle meydana gelen rahatsızlık hissi, ölüm, yangın, deprem vb. olayların yarattığı üzüntü, çarpıcı, göz alıcı renk, keskin, şiddetli olan, kırıcı, üzücü, incitici, dokunaklı, kötü olan anlamına geliyor. Dilimizde acı gelmek (dokunmak, kırmak, üzmek), acı vermek (birinin üzülmesine sebep olmak, incitmek), acısını çıkarmak (acılığını yok etmek, uğradığı maddi veya manevi zararı giderici bir iş yapmak, öç almak), acı acı (üzüntülü bir biçimde, dokunaklı olarak, sert ve keskin bir biçimde), acı gerçek (istenmediği halde karşılaşılan sıkıntılı durum, kaçınılmaz durum), acı haber (genellikle felaket veya ölüm bildiren söz veya haber), acı bal (deli bal), acı söz (kişinin onuruna dokunan, gönlünü inciten söz),  acı ağaç (sedef otugillerden, sıcak ülkelerde yetişen, kabuğu ve odunu hekimlikte kullanılan küçük bir ağaç; kavasya), içler acısı (çok acıklı, üzüntü veren) gibi kullanımları mevcut.

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen dümen ve sümen sözcüklerine değinmek istiyorum.

İlk olarak dümen sözcüğü, İtalyanca kökenli (timon) bir kelime. Hava ve deniz taşıtlarında, taşıta istenilen yönü vermeye ve belirli bir doğrultuda götürmeye yarayan hareketli parça, bir kişiyi, bir grubu yönlendirme, yönetme, yönetim, hile anlamına geliyor. Dilimizde dümen çevirmek (hileye, düzene başvurmak), dümeni elinde tutmak (yönlendirici durumda olmak), dümeni kırmak (çekip gitmek, kaçmak, uzaklaşmak), dümen tutmak (teknenin gideceği yolu gözleyerek dümeni yönetmek), dümen yapmak (dalavere, hile ile birini kandırmak, aldatmaya çalışmak), dümen suyu (gemi giderken arkasında bıraktığı köpüklü iz), dümeni eğri (yan yan yürüyen), baş dümeni (iyi manevra yapmalarını sağlamak amacıyla gemi veya teknelerin başına yerleştirilen dümen) gibi kullanımları var (TDK Sözlük).

Sümen sözcüğü ise, Fransızca kökenli (sous-main) bir kelime. Üzerinde yazı yazmaya, arasında evrak saklamaya yarayan deri kaplı altlık anlamına geliyor. Dilimizde sümen altı etmek (bir evrakın işleme konulmasını engellemek, bir işin yapılmasını geciktirmek) kullanımı mevcut.

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen maket ve raket sözcüklerine değinmek istiyorum. Bu iki sözcüğün tek ortak yanı, her ikisinin de Fransızca kökenli olması.

İlk olarak maket sözcüğü, Fransızca kökenli (maquette) bir kelime. Mimarlıkta, sanayide ve bazı sanat dallarında yer alan eserlerin taslak durumundaki küçük örneği anlamına geliyor. Dilimizde maket bıçağı (genellikle maket yapımında kullanılan ince ve keskin bıçak) kullanımı var.

Raket sözcüğü ise, yine Fransızca kökenli (raquette) bir kelime. Masa tenisi, tenis vb. oyunlarda topa vurmak için kullanılan, oval tahta bir kasnağa gerilmiş bir ağla veya lastikle kaplanmış saplı araç anlamına geliyor (TDK Sözlük).

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen ehil ve mehil sözcüklerine değinmek istiyorum. Bu iki sözcüğün tek ortak yanı, her ikisinin de Arapça kökenli olması.

İlk olarak ehil sözcüğü, Arapça kökenli (ehl) bir kelime. Bir işte yetkili olan, bir işi yapan, sahip, eş, bir yerin, bir topluluğun halkından olanlar anlamına geliyor. Dilimizde ehil olmak (bir işte ustalaşmak, uzman olmak), ehlidil (gönül eri), ehlikitap (kitap ehli), ehlikeyif (rahatına düşkün, keyif sahibi olan kimse), söz ehli (konuşması istekle, zevkle dinlenen kimse), tevhit ehli (Allah’ın birliğine inananlar) gibi kullanımları var (TDK Sözlük).  

Mehil sözcüğü ise, yine Arapça kökenli (mehl) bir kelime. Bir işin tamamlanması için tanınan ek süre, iş sözleşmesine göre işçinin işine son verileceğinin işten çıkarılmadan önce işveren tarafından kendisine bildirilme süresi anlamına geliyor. Dilimizde mehil vermek (süre tanımak), mehil müddeti (önceden tanınan süre) kullanımları mevcut.

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen giz ve gez sözcüklerine değinmek istiyorum.

İlk olarak giz sözcüğü, sır anlamına geliyor. Aynı zamanda yelken gemilerinde mizana direği denilen kıç direkte eğik duran bayrak sereni anlamı da var.

Gez sözcüğü ise, okun, kirişe geçen ucundaki kertik, tüfek, tabanca vb. ateşli silahlarda namlunun gerisinde bulunan ve nişan alırken arpacıkla birlikte göz ile hedef arasında aynı doğru üzerine getirilen kertik anlamına geliyor. Aynı zamanda Farsça kökenli (gez) bir kelime. Yer ölçmeye yarar düğümlü ip, yapı işlerinde kullanılan çekül anlamı da var. Dilimizde geze almak (hedefe doğrultmak), gez göz arpacık (tüfekle yapılan atışlarda daha iyi nişan almak için kullanılan bir ifade) kullanımları var (TDK Sözlük).

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen sota ve sote sözcüklerine değinmek istiyorum.

İlk olarak sota sözcüğü, İtalyanca kökenli (sotto) bir kelime. Uygun, elverişli yer anlamına geliyor. Dilimizde sotaya düşürmek (birini aldatarak olumsuz bir durumla karşı karşıya bırakmak), sotaya yatmak (uygun bir yerde kendini gizlemek) kullanımları mevcut.

Sote sözcüğü ise, Fransızca kökenli (sauté) bir kelime. Küçük küçük doğranmış et, ciğer, böbrek, mantar vb. şeyler yağda hafifçe kavrulduktan sonra su, domates, biber vb. katılarak yapılan bir tür yemek anlamına geliyor. Dilimizde et sote (et sotesi), ciğer sotesi (yağda hafifçe kavrulan küçük küçük doğranmış ciğere su, domates, biber vb. katılarak yapılan bir tür yemek), mantar sotesi (yağda hafifçe kavrulan küçük küçük doğranmış mantara su, domates, biber vb. katılarak yapılan bir tür yemek) kullanımları var (TDK Sözlük).

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen hiddet ve şiddet sözcüklerine değinmek istiyorum. Bu iki sözcüğün tek ortak yanı, her ikisinin de Arapça kökenli olması.

İlk olarak hiddet sözcüğü, Arapça kökenli (ḥiddet) bir kelime. Öfke anlamına geliyor. Dilimizde hiddete kapılmak (öfkelenmek, kızmak), hiddet etmek (öfkelenmek, kızmak), hiddetten kudurmak (çok öfkelenmek, aşırı derecede kızmak) kullanımları var.

Şiddet sözcüğü ise, yine Arapça kökenli (şiddet) bir kelime. Bir hareketin, bir gücün derecesi, hız, bir hareketten doğan güç, karşıt görüşte olanlara kaba kuvvet kullanma, kaba güç, duygu veya davranışta aşırılık, sertlik anlamına geliyor. Dilimizde şiddete başvurmak (kaba kuvvet kullanmak), şiddet göstermek (kaba, sert davranmak), şiddet olayı (çevreyi sindirmek için yaratılan olay veya girişilen hareket) kullanımları mevcut (TDK Sözlük).

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.