SEHİM VE SEHİV

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen sehim ve sehiv sözcüklerine değinmek istiyorum. Bu iki sözcüğün tek ortak yanı, her ikisinin de Arapça kökenli olması.

İlk olarak sehim sözcüğü, Arapça kökenli (sehm) bir kelime. Hisse bedeli, pay, yüksek çelik binaların tepesinin sürekli olarak sağa sola yaylanması anlamına geliyor.

Sehiv sözcüğü ise, yine Arapça kökenli (sehv) bir kelime. Yanıltı anlamına geliyor (TDK Sözlük).

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

GAZEL VE AZEL

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen gazel ve azel sözcüklerine değinmek istiyorum.

İlk olarak gazel sözcüğü, Arapça kökenli (ġazel) bir kelime. Divan edebiyatında 5-10 beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriyle, sonraki beyitlerinin ikinci dizileri birinci beyitle uyaklı, genellikle lirik konularda yazılan nazım biçimi; Klasik Türk müziğinde belli bir kurala bağlı olmadan bir kişi tarafından sazlardan birinin eşliğinde söylenen, söyleyenin ses gücünü göstermesine de olanak veren müzik eseri anlamına geliyor. Sonbaharda kuruyup dökülen ağaç yaprağı anlamı da var. Dilimizde gazel okumak (gazel söylemek, oyalamak veya kandırmak üzere boş sözler söylemek), gazel tutturmak (yüksek sesle şarkı veya türkü söylemek), gazel damarı (Gazel vb. icra ederken yüksek sesten dolayı ortaya çıkan boyun damarı), perde gazeli (Karagöz oyununda oyun başlarken Hacivat tarafından okunan gazel) kullanımları var (TDK Sözlük).

Azel sözcüğü ise, bir ekonomi terimi ve sunumun birkaç satıcı tarafından yapıldığı ve bu az sayıdaki satıcının birbirlerinin üretim kararlarından etkilendiği piyasa türü; oligopol anlamına geliyor.

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

BEHER VE SEHER

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen beher ve seher sözcüklerine değinmek istiyorum.

İlk olarak beher sözcüğü, Farsça kökenli (beher) bir kelime. Her bir anlamına geliyor. Kimya terimi olan beher ise, Almanca kökenli (Becher) bir kelime. Beherglas anlamına geliyor (TDK Sözlük).

Seher sözcüğü ise, Arapça kökenli (seḥer) bir kelime. Sabahın güneş doğmadan önceki zamanı veya şafak sökmek üzere olan zaman; seher vakti anlamına geliyor. Dilimizde seher kuşu (bülbül, kumru vb. kuşlara verilen ad), seher vakti (seher), seher yeli (seherde esen yel) kullanımları mevcut.

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.

LALE VE LALA

Merhaba değerli arkadaşlarım bu yazıda tek harfin farklılaşması ile oluşan ve farklı anlama gelen lale ve lala sözcüklerine değinmek istiyorum. Bu iki sözcüğün tek ortak yanı, her ikisinin de Farsça kökenli olması.

İlk olarak lale sözcüğü, Farsça kökenli (lāle) bir kelime. Zambakgillerden, yaprakları uzun ve sivri, çiçekleri kadeh biçiminde, türlü renkte bir süs bitkisi, meyve koparmak için ucuna üçlü veya dörtlü bir çatal geçirilmiş sırık, ağır hapis makumlarının boynuna geçirilen demir halka anlamına geliyor. Dilimizde lale ağacı (Manolyagillerden, ana yurdu Güney Amerika olan, dolgun ve düzgün gövdeli, gövde kabuğu kalın ve çatlak olan, üst yüzü açık, alt yüzü soluk mavi yeşil renkte yapraklı, laleye benzeyen çiçekleri olan, dağınık veya konik tepeli ağaç), ağaç lalesi (lale ağacının yeşilimsi beyaz renkte, dip tarafında portakal sarısı geniş bir bant olan, laleye benzeyen çiçeği), dağ lalesi (düğün çiçeğigillerden, mor renkli, çan biçimli tüylü çiçekleri olan otsu bir bitki, anemon), İstanbul lalesi (16-18. Yüzyıllar arasında İstanbul’da birçok çeşidi elde edilmiş, çiçeği badem biçiminde, hançer biçimli yapraklarının ucu tığ gibi ince ve sivri olan lalelere verilen genel ad), Osmanlı lalesi (İstanbul lalesi) gibi kullanımları var (TDK Sözlük).

Lala sözcüğü ise, yine Farsça kökenli (lālā) bir kelime. Çocuğun bakım, eğitim ve öğretimiyle görevli kimse, şehzadelerin özel eğitmenleri, padişahların vezirlerine seslenirken kullandıkları bir söz anlamına geliyor. Dilimizde lala paşa eğlendirmek (işini gücünü bırakıp karşısındakinin hoş vakit geçirmesini sağlamak) kullanımı mevcut.

Tek bir harfin farklılaşmasından ne olur ki demeyin. Dilimize özendiğimiz günler dilerim. Sevgi ve sağlıkla kalın.